پاسخ های ریشه عدس (Lens culinaris Medikus.) به محلول پاشی متانول تحت شرایط تنش کم آبی

کمبود آب قابل دسترس در محیط ریشه، یکی از عوامل اصلی محدود کننده رشد و تولید محصول در مناطق خشک به­شمار می­آید. محلول­پاشی متانول در افزایش تحمل به خشکی در گیاهان 3 کربنه نقش دارد. به این منظور آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان در سال 1394 به اجرا درآمد. محلول­پاشی متانول با 5 سطح، شاهد، 5، 15، 25 و 35 درصد حجمی و تنش کم­آبی با سه سطح: شامل بدون تنش (آبیاری در 100 درصد ظرفیت زراعی)، تنش آبی ملایم (آبیاری در 75 درصد ظرفیت زراعی) و تنش آبی شدید (آبیاری در 25 درصد ظرفیت زراعی) در نظر گرفته شدند. محلول­پاشی متانول 3 بار در طول فصل رشد گیاه (در مراحل گیاهچه­ای، گلدهی و غلاف­دهی گیاه) و با فواصل 10 روز انجام شد. نتایج نشان داد اثرات متقابل متانول و تنش خشکی بر وزن خشک ریشه، قطر ریشه، طول ریشه در سطح 5 درصد و بر سطح ریشه در سطح 1 درصد معنی­دار شد. در شرایط آبیاری نرمال تیمار 5، 15و 25 درصد محلول­پاشی متانول باعث افزایش معنی­دار وزن خشک ریشه نسبت به تیمار شاهد گردید. اثرات متقابل متانول و تنش بر پروتئین و پرولین در سطح 1 درصد معنی­دار شد. محلول­پاشی متانول منجر به افزایش معنی­دار محتوای پرولین و پروتئین ریشه شد. اثرات متقابل متانول و تنش بر غلظت سدیم و پتاسیم ریشه در سطح 5 درصد و بر غلظت کلسیم ریشه در سطح 1 درصد معنی­دار شد. اثرات متقابل متانول و تنش بر فعالیت آنزیم­های سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز در سطح 5 درصد معنی­دار شدند. همچنین، اثر تنش خشکی بر فعالیت آنزیم کاتالاز در سطح 1 درصد معنی­دار شد. محلول­پاشی متانول منجر به کاهش معنی­دار فعالیت آنزیم­های پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز ریشه شد.